Ngôn ngữ thúc đẩy bộ não hoạt động, định hình suy nghĩ. Từ ngữ, cách diễn đạt và những câu nói mới lạ phần nào thể hiện cách chúng ta nhìn nhận thế giới. Nếu bạn là người đơn ngữ, cuộc sống sẽ có hạn chế hơn. Nhưng trong xu hướng hiện đại hóa toàn cầu hóa hiện nay, dường như nó không chỉ dừng lại ở một ngôn ngữ – kể cả bạn có khả năng nói một ngoại ngữ toàn cầu như tiếng Anh hoặc tiếng Tây Ban Nha như tiếng của mình.
Sau đây là top 5 sự thật xoay quanh việc học song ngữ:
Top 5 Sự Thật Xoay Quanh Việc Học Song Ngữ
Học Song Ngữ Khi Còn Bé
Bộ não là một cơ quan rất linh hoạt. Từ khi sinh ra đến khi già đi, nó phát triển, thích nghi, học đi học lại, kể cả sau khi bị tổn thương. Ngôn ngữ là một yếu tố thiết yếu trong quá trình hoạt động của não bộ, tuy nhiên, khoa học vẫn chưa lý giải được đầy đủ cách thức ngôn ngữ hoạt động dựa trên các dây thần kinh.
Mặc dù quan niệm cổ xưa cho rằng trẻ sơ sinh khi tiếp xúc với nhiều ngôn ngữ sẽ bị nhầm lẫn, kém thông minh hoặc thậm chí là tâm thần phân liệt (đúng vậy, mọi người đã thực sự tin vào điều này), nhưng trong những năm gần đây, tình thế đã xoay theo chiều hướng ngược lại: Những cuốn sách và các bài báo đã ví song ngữ tựa như một cây đũa thần có thể biến mọi đứa trẻ thành một thiên tài đa năng tí hon.
Nhiều nghiên cứu được trích dẫn trên báo chí, đã chỉ ra rằng, trong vô số các kỹ năng khác, song ngữ từ thuở bé giúp cải thiện toàn diện khả năng nhận thức, giúp não linh hoạt hơn trong việc chuyển đổi các chức năng, đồng thời nâng cao khả năng tập trung trong môi trường ồn ào và ghi nhớ mọi thứ. Điều này hàm ý rằng việc học và sử dụng hai ngôn ngữ thực sự giúp não bộ của trẻ phát triển tốt hơn.
Cho đến khi Angela de Bruin – một nhà nghiên cứu trẻ đồng thời cùng là một người song ngữ, xem xét kỹ lưỡng các chi tiết, cô ấy phát hiện ra rằng những nghiên cứu này đã phóng đại các ưu điểm và không đưa ra bằng chứng thuyết phục. Quan điểm cho rằng “song ngữ tốt hơn” đã trở nên phổ biến trong nền văn hóa đại chúng, nhưng những lời phê bình của de Bruin về các chi tiết bị che giấu phía sau cho thấy rằng những lợi ích của nó đem lại không rõ ràng hay mang tầm ảnh hưởng như những gì được tường thuật lại.
Điều này không có nghĩa là song ngữ không có lợi, một khi khoa học bắt kịp, chúng cũng có thể trở nên quan trọng đáng kể. Bên cạnh việc nâng cao kỹ năng nhận thức sâu sắc, những lợi ích về mặt xã hội có thể quan trọng không kém. Ví dụ, một nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng trẻ song ngữ, thậm chí những đứa trẻ chỉ đơn thuần tiếp xúc với ngôn ngữ thứ hai, có khả năng diễn giải ý định của người khác tốt hơn dựa trên việc đứng trên góc độ nhìn nhận của họ. Chính vì thế, các nhà nghiên cứu cho rằng rằng điều này khiến họ dễ dàng đồng cảm hơn và hiểu rõ hơn ý của người nói.
Trong trường hợp này, sự đồng cảm có lợi thế về mặt xã hội, nhưng nó cũng có tầm quan trọng hơn đối với việc học và nói nhiều hơn một ngôn ngữ: Nó giúp não bộ khỏe mạnh trong suốt cuộc đời.
Sự Thật Về Bộ Não Song Ngữ
Bộ não, cũng giống như bất kỳ cơ bắp nào, ưa thích việc tập luyện thường xuyên và thông thạo hai hoặc nhiều ngôn ngữ hóa ra lại là một trong những cách tốt nhất giúp não bộ khỏe mạnh, đồng thời giúp ngăn chặn các rối loạn thoái hóa như chứng mất trí nhớ. Trên thực tế, những người song ngữ có các triệu chứng đặc trưng của bệnh Alzheimer muộn hơn gần 5 năm so với những người đơn ngữ và chỉ nói một ngôn ngữ. Thậm chí nó còn có thể kéo dài quá trình này lâu hơn đáng kể so với những gì các loại thuốc hiện đại tốt nhất có thể cung cấp. Thật đáng kinh ngạc, ưu thế này có thể được nhận thấy ngay cả ở những người không biết chữ.
Song ngữ thực sự đem lại lợi ích quan trọng và khác biệt rất lớn đối với những người thường xuyên nói hai hoặc nhiều ngôn ngữ ở trình độ nâng cao như người bản xứ, việc chuyển đổi giữa hai ngôn ngữ một cách thường xuyên cũng là điều cực kỳ quan trọng: cuộc sống của họ sẽ dễ dàng và vượt trội hơn so với cuộc sống của những người đơn ngữ. Một nghiên cứu về những người Singapore lớn lên và sử dụng tiếng Anh và tiếng mẹ đẻ của họ thường xuyên cũng cho thấy kết luận tương tự. Những người song ngữ không thường xuyên chuyển đổi giữa hai ngôn ngữ hoặc chỉ sử dụng một ngôn ngữ trong một môi trường hạn chế như gia đình, cho thấy lợi ích ít hơn nhiều.
Phương diện văn hóa cũng là yếu tố đáng được quan tâm, nó giống như việc đưa ra trả lời câu hỏi cho quan trọng này vậy: Việc nói nhiều hơn một ngôn ngữ có giúp chúng ta cảm thấy hòa nhập hơn với thế giới, hay như câu nói nổi tiếng của Charlemagne, “có được một linh hồn thứ hai”?
+ Xem thêm bài viết:Khi Nào Mới Gọi Là Thông Thạo Ngôn Ngữ
Điểm Cộng Của Việc Am Hiểu Hai Nền Văn Hóa
Theo nghiên cứu mới đây về việc thử nghiệm các chương trình nói tiếng Đức và tiếng Anh, ngôn ngữ giúp chúng ta hiểu biết cặn kẽ thế giới và thậm chí ảnh hưởng đến cả cách chúng ta nhìn nhận và miêu tả nó,. Không có gì đáng nghi ngờ rằng một người nói tiếng Phần Lan và tiếng Ả Rập, chẳng hạn, mô tả thế giới theo các cách khác nhau. Xét cho cùng, tiếng Ả Rập hiếm khi cần đến 40 từ hoặc cách diễn đạt dài dòng như tiếng Phần Lan, và có thể có sự khác biệt đáng chú ý trong cách mô tả của tiếng Phần Lan còn nằm ở sự trải nghiệm, tựa như một xứ sở thần tiên mùa đông vậy. Đúng thế, việc học ngoại ngữ không chỉ giúp chúng ta nhìn nhận thế giới từ một góc độ khác mà thậm chí nó còn có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ của chúng ta. Như Tiến sĩ Panos Athanasopoulos, một chuyên gia về ngôn ngữ học và lĩnh vực song ngữ đã từng nói: “Có một mối liên hệ chặt chẽ giữa ngôn ngữ, văn hóa và nhận thức”.
Có rất nhiều nghiên cứu ủng hộ điều này, chỉ ra rằng những người nói các ngôn ngữ khác nhau thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra đo lường sự cởi mở và nhạy cảm với văn hóa và dàng hơn trong việc nhìn nhận mọi thứ từ một góc độ (văn hóa) khác. Do đó, song ngữ dường như khiến mọi người trở nên đa văn hóa (hoặc đa văn hóa nếu bạn nói nhiều hơn hai ngôn ngữ), một lợi thế đáng kể trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay và là một kỹ năng quan trọng khi đi du lịch và làm quen với các nền văn hóa và con người mới.
Song Ngữ Đối Với Kinh Doanh
Tuy nhiên, lợi ích của song ngữ không chỉ dừng lại ở đó. Các nghiên cứu ở Thụy Sĩ, Anh, Canada và Ấn Độ, cũng như EF English Proficiency Index (EF EPI), còn làm nổi bật các phần thưởng tài chính liên quan đến song ngữ hoặc đa ngôn ngữ ở mọi cấp độ.
Chẳng hạn, một nghiên cứu của Thụy Sĩ cho rằng đa ngôn ngữ có thể đóng góp tới 10% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Thụy Sĩ, chứng tỏ rằng kỹ năng ngoại ngữ mở ra nhiều cơ hội hơn cho các doanh nghiệp Thụy Sĩ, đem lại lợi ích to lớn cho cả nền kinh tế. Mặt khác, ở Anh, chi phí đánh đổi dành cho sự cứng nhắc trong ngôn ngữ và không sẵn sàng đầu tư vào việc học các ngôn ngữ khác, ước tính lên tới 48 tỷ bảng Anh một năm, tương đương con số 3,5% GDP.
Đối với các doanh nghiệp, kỹ năng ngôn ngữ của người lao động – có thể là ngôn ngữ được sử dụng trong thị trường mở rộng hoặc tiếng Anh, ngôn ngữ phổ biến toàn cầu – cũng quan trọng không kém. Trong một nghiên cứu của Economist Intelligence Unit, được trích dẫn trong EF EPI năm 2014, gần 90% các nhà quản lý cho rằng giao tiếp đa ngôn ngữ sẽ nâng cao lợi nhuận, trong khi một nghiên cứu khác cho rằng 79% các công ty đầu tư vào kỹ năng tiếng Anh công nhân, đã cho thấy sự gia tăng trong doanh thu.
Xét về góc độ cá nhân, ưu thế của song ngữ khó định hình hơn một chút, vì chúng chủ yếu phụ thuộc vào ngành, vị trí và công việc. Chẳng hạn, một nghiên cứu năm 2010 ở Canada cho thấy rằng những người lao động song ngữ kiếm được nhiều hơn từ 3-7% so với những người đồng nghiệp đơn ngữ. Việc thành thạo hai ngôn ngữ chính thức của quốc gia – tiếng Anh và tiếng Pháp – đã giúp mọi người kiếm được nhiều tiền hơn, ngay cả khi họ không bắt buộc phải nói ngôn ngữ đó trong công việc. Tại Hoa Kỳ, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thông thạo ngoại ngữ có thể tăng lương của bạn (ít nhất) 1,5-3,8 phần trăm, trong đó kỹ năng tiếng Đức có giá trị cao nhất do sự khan hiếm và tầm quan trọng to lớn đối với thương mại toàn cầu. Ở Ấn Độ, con số này thậm chí còn đáng chú ý hơn, với những người nói tiếng Anh kiếm được trung bình cao hơn 34% mỗi giờ.
Các nhà quản lý song ngữ hoặc đa ngôn ngữ cũng ngày càng được coi trọng và săn đón: Các nhà tuyển dụng và các nhà lãnh đạo ngành xem họ là những người được trang bị tốt nhất để quản lý cả các mối quan hệ và đội ngũ kinh doanh toàn cầu.
Song Ngữ Thực Sự Tốt
Sử dụng song ngữ đem lại rất nhiều lợi ích to lớn. Mặc dù có ít bằng chứng cho thấy song ngữ mang lại cho trẻ một lợi thế nhận thức đáng kể, tuy nhiên việc học suốt đời và sử dụng ngôn ngữ thứ hai thường xuyên thực sự dường như khiến não bộ của chúng ta nhanh nhạy và linh hoạt hơn. Hơn nữa, lợi ích về mặt kinh tế cũng rất đáng kể. Việc thông thạo nhiều ngôn ngữ cũng khiến chúng ta cởi mở hơn và giúp chúng ta cảm thấy có sự kết nối hơn với các nền văn hóa khác và với thế giới. Ai biết được rằng – song ngữ còn có thể thúc đẩy hòa bình và nâng tầm hiểu biết trên toàn cầu. Nếu đây không phải là lý do chính đáng để học ngoại ngữ, thì tôi cũng không biết lý do nào nữa.
+ Xem thêm bài viết:6 Mẹo Duy Trì Kỹ Năng Đa Ngôn Ngữ
Để học hiệu quả bất cứ ngoại ngữ nào, bạn cũng cần phải dành thời gian cho nó. Và cách tốt nhất là gắn liền chúng với mục tiêu bản thân, hay thói quen hằng ngày của bạn. Sẽ không có đường tắt cho hành trình này, vấn đề là người học có thể kiên trì và cố gắng hay không?
Chia sẻ kinh nghiệm dịch thuật